AI is dé belofte voor recruiters. Het kan enorme bergen administratief werk uit handen nemen, de kandidaatbeleving verbeteren, de doelgroep met de juiste tone-of-voice aanspreken, selecteren wie de toppers zijn voor een vacature en ga zo maar door. Toch worstelen veel recruitment professionals met het structureel inzetten van AI in hun processen. Wat zijn de valkuilen die je in het oog moet houden? En belangrijker nog: hoe zorg je dat je er niet in tuimelt?
TLDR AI kan recruiters enorm veel opleveren, maar zonder duidelijke keuzes en afspraken liggen er valkuilen op de loer. Veel teams willen AI wel gebruiken, maar vinden het lastig om het structureel in te bouwen in hun werkproces. Anderen lopen vast omdat A-innovaties niet gekoppeld zijn aan organisatiedoelstellingen of er geen richtlijnen binnen het team zijn. Daarnaast is het belangrijk om je eigen sausje over teksten te gieten en bij de content creatie transparant te zijn over de inzet van AI. Ook ethische kwesties zoals stereotypering, auteursrecht en privacy spelen een noemenswaardige rol. Door klein te beginnen, de inzet te koppelen aan doelstellingen, duidelijke spelregels op te stellen en altijd een persoonlijke touch en transparantie te behouden, haal je de voordelen uit AI zonder in de valkuilen te stappen.
Valkuil 1: wel willen, maar niet doen
Recruiters staan onder hoge druk: de arbeidsmarkt is al jaren krapper dan krap, de workload is hoog en managers staan te springen om kandidaten voor hun vacatures. Niet gek dat de opkomst van AI-tools en -toepassingen met veel enthousiasme onthaald wordt. Verrassend genoeg is het structurele gebruik van AI nog vrij laag, slechts 9%.
Ons brein houdt graag vast aan routines en bekende processen – zelfs als er een efficiëntere optie is. In eerste instantie kost het energie om AI écht in te bouwen in je dagelijkse werkzaamheden. Want waar kun je AI het beste inzetten en welke tool kan je hierbij helpen? Het antwoord vinden op deze vraag kost tijd en precies daarom blijft het vaak liggen. Voordat AI je werkdag productiever maakt, moet je tijd investeren in het uitzoeken en experimenteren met diverse oplossingen.
Zo trap je er niet in
- Begin klein en positief. Kies een taak die toch al op je lijstje stond, maar die je sneller kunt doen met AI. Bijvoorbeeld het samenvatten van een digitaal sollicitatiegesprek of het optimaliseren van een vacaturetekst.
- Focus je op één toepassing en breid geleidelijk uit. Er zijn zoveel mogelijkheden om AI in te zetten als recruiter, dat je in je enthousiasme misschien met 6 verschillende tools aan de slag gaat. Het risico daarbij is dat geen van allen echt geïntegreerd raakt in je dagelijkse werk en je er dus weinig baat bij hebt. Breng focus aan door te beginnen met één toepassing.
- Zet de inzet van AI op de agenda van teamoverleggen. Zorg dat het een terugkerend onderwerp is waarbij jullie ervaringen en ideeën delen en concrete acties of pilots met elkaar afspreken. Zo blijft het niet bij dromen, maar wordt een efficiëntere werkdag werkelijkheid!
Valkuil 2: AI als doel op zich
Er gaat bijna geen dag voorbij dat je niet iets hoort of leest over AI. De hype is zo groot dat het gevoel ontstaat: “Hier moeten wij iets mee!” En het toepassen van AI in recruitment kan inderdaad heel veel brengen, maar zonder duidelijke doelstellingen is de impact vaak beperkt. Waak ervoor dat ‘AI gebruiken’ geen doel op zichzelf wordt, maar een manier om ambities waar te maken.
Zo trap je er niet in
Of je nou de cost-per-hire wil verlagen of de selectieprocedure efficiënter wil inrichten, zorg dat je de inzet van AI koppelt aan recruitment- of organisatiedoelstellingen. Stel een nulmeting op en definieer KPI’s voordat je de AI-tool in gebruik neemt. Plan vervolgens periodieke evaluatiemomenten in en check of de impact van de AI-toepassing echt zo groot is als je had gedacht en gehoopt. Ja? Lekker doorgaan! Valt tegen? Kijk eens naar andere oplossingen.
Valkuil 3: weinig vertrouwen in AI-gegenereerde teksten
ChatGPT is de perfecte digitale collega voor alles wat met tekst te maken heeft. Ineens kan iedereen een foutloze vacaturetekst schrijven of mooie social media post opstellen. Maar… Jouw persoonlijke sausje ontbreekt in deze AI-gegenereerde teksten – en mensen merken dat.
Het gevolg is dat je teksten minder goed werken, want het vertrouwen in een AI-tekst is lager dan in een tekst van menselijke hand. Vooral in Nederland is het vertrouwen in AI bijzonder laag, zo blijkt uit onderzoek van KPMG. Slechts 33% van de Nederlanders zegt vertrouwen te hebben in AI. Teksten die de ChatGPT stijl ademen, worden dus als minder geloofwaardig gezien.
Dat ligt niet alleen aan het risico op onjuistheden of onvolledigheid bij AI-teksten. Het zit ‘m ook in de inspanning die gedaan is voor een tekst. Dit fenomeen kennen we als The Labour Illusion. Hoe meer (zichtbare) moeite is gedaan voor iets, hoe meer mensen het vertrouwen, waarderen en geloven. Ook als die moeite eigenlijk niet nodig is. Tijdens een experiment met gedichten zag je dit effect duidelijk terug: mensen beoordeelden AI-gedichten met een hoger cijfer dan gewone gedichten. Totdat ze wisten dat de AI-gedichten niet door mensen waren geschreven. Daarmee kelderde de waardering voor de AI-gegenereerde gedichten. Hoe geloofwaardig we een tekst vinden, hangt dus niet alleen af van de kwaliteit, maar ook van de moeite die ervoor is gedaan.
Zo trap je er niet in
Dit betekent niet dat je ChatGPT niet meer moet inzetten voor je teksten. Integendeel, het is en blijft een goede ondersteuning in het schrijfproces. Maar zet het op die manier in: als hulp. Bij het bedenken van ideeën, het checken op spelling, het ritmischer verwoorden, maar geef het schrijfproces niet volledig uit handen. Giet er jouw eigen sausje overheen. Zoals Désirée Battjes in een Frankwatching artikel zegt: “Een beetje van jezelf, een beetje van AI.”
Nog een belangrijke tip: word een geoefende promptschrijver. Hoe beter jouw input voor ChatGPT – bijvoorbeeld met artikelen met de gewenste tone-of-voice en context zoals doelgroepinformatie – hoe beter de output past bij wie jullie zijn als werkgever.
Valkuil 4: geen AI-richtlijnen binnen het team
AI inzetten zonder afspraken in je team is als rijden zonder verkeersregels: het gaat even goed, maar vroeg of laat gaat het mis. Toch is dit wel de praktijk: meer dan de helft van de Nederlandse werkenden gebruikt AI in hun werk, maar 69% zegt dat hun werkgever geen beleid heeft voor het inzetten van AI. En dat blijft niet zonder gevolgen. Volgens het KPMG onderzoek heeft meer dan helft van de AI-gebruikers weleens fouten gemaakt – door de inzet van AI.
Zo trap je er niet in
Ga met elkaar in gesprek over jullie AI gebruik. Waarvoor zet je het in? Waar loop je tegenaan? Wat vinden we kunnen en waar trekken we de grens? Op basis van die conclusies stel je samen spelregels op. Denk aan richtlijnen als:
- Nieuwe AI-software wordt altijd eerst gecheckt door collega X op privacy en veiligheid.
- Alle AI-teksten worden nagelopen door een mens. Je blijft zelf verantwoordelijk voor het checken van de informatie en het corrigeren van fouten.
- We uploaden nooit klantdata of andere persoonlijke informatie in AI-tools.
- AI-gegenereerde beelden zijn oké, maar we vermelden dit altijd bij de afbeelding.
Een paar simpele afspraken kan een hoop gedoe en ruis voorkomen!
Valkuil 5: niet nadenken over ethische kwesties
AI brengt tal van kansen met zich mee en dat is fantastisch, maar er is ook een keerzijde. Er zijn ethische aspecten die belangrijk zijn om in gedachte te houden, zoals:
- Stereotypering in je content: AI-tools worden getraind door enorme hoeveelheden gegevens in te voeren. Als er (onbewust) stereotypering of bias aanwezig is in de data waarmee de tool is getraind, dan zul je dit terugzien in je uitkomsten. Het tijdschrift WIRED onderzocht de populaire videotool Sora en zag dat vrouwen vooral in ondersteunende functies, zoals stewardess en receptioniste, werden getoond en zelden in leidinggevende posities.
- Auteursrecht: In de afgelopen tijd zijn er verschillende kwesties aan het licht gekomen waarbij AI-tools auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruikten voor hun training. Zo kwam Meta deze zomer in het nieuws doordat ze voor hun AI-chatbot gebruik zouden hebben gemaakt van een illegale database met onder andere teksten van Nederlandse auteurs.
- Privacy: Om je zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen, willen AI-tools van alles van je weten. Sommige kunnen meekijken of -luisteren via de camera en microfoon in je laptop of telefoon, bijvoorbeeld om te zien waar je naar kijkt en dit voor je te kunnen vertalen. Langzaam gaan we naar een wereld van ‘life logging’ – alles wat je doet wordt vastgelegd – en dat is niet altijd prettig. De aflevering ‘The Entire History of You’ uit de serie Black Mirror en de film (R)Evolutie houden een confronterende spiegel voor als het gaat om AI en privacy.
“Als je ChatGPT vraagt om een vacaturetekst te tikken, komen daar teksten met heel veel bias uit, doordat het systeem is getraind met bestaande teksten op het internet waar – onbewust of niet – vooroordelen in zitten.” – Bas van de Haterd, AI- en HR-expert, in een artikel van HRMorgen
Zo trap je er niet in
Je bewust zijn van deze risico’s is al een grote stap. Je bent er dan alerter op en maakt wellicht andere keuzes. Bijvoorbeeld het uitschakelen van geavanceerde functies omwille van de privacy of het niet gebruiken van een tool, omdat deze auteursrechtelijk beschermde data gebruikt of de uitkomst stereotyperend kan zijn.
Valkuil 6: Verlies van authenticiteit
Eén van de belangrijkste factoren voor een krachtig employer brand is authenticiteit. Tegelijkertijd kun je met AI tegenwoordig allerlei content maken – complete employer branding video’s zelfs – zonder daarvoor echte mensen of beelden te gebruiken. Zeker als je hier niet transparant over bent, kan dit grote gevolgen hebben voor je werkgeversimago en de vertrouwensband met je doelgroep.
“Authenticiteit is zo ongelooflijk belangrijk in je employer branding en een AI-gegenereerd beeld is op dit moment simpelweg niet echt genoeg. Mensen zien en voelen dat wel. Hetzelfde geldt voor teksten. Uiteraard kan AI bijdragen tijdens de content creatie, bijvoorbeeld voor een snelle post of bij een beperkt budget, maar probeer te focussen op menselijke, authentieke content – daarmee bereik je het meeste.” – Maarten Reeders, employer branding strateeg
Zo trap je er niet in
Maarten benoemt het al: probeer in je content zoveel mogelijk echte, eigen mensen en beelden te gebruiken. Geen AI-kantooromgeving, maar echte beelden van de werkplek waar je toekomstige collega straks rondloopt. Geen AI-collega’s, maar de mensen die je straks tegenkomt bij de koffieautomaat.
Ook je teksten kun je het beste voorzien van jullie unieke stem om een ‘13 in een dozijn’ gevoel te voorkomen en zo een echte connectie te maken met je doelgroep.
Tot slot: als je er wel voor kiest om AI-gegenereerd beeld te gebruiken, ben hier dan eerlijk over. Een kleine sidenote als ‘video gemaakt met AI’ is al voldoende om je doelgroep te informeren en ervoor te zorgen dat ze hun vertrouwen in jullie organisatie niet verliezen.
AI is de toekomst, maar wel op de juiste manier
Kortom, AI brengt recruitment enorm veel. AI kan je efficiëntie én effectiviteit flink vergroten, zolang je de valkuilen ontwijkt. Begin klein, koppel de inzet van AI aan teamdoelstellingen, stel AI-richtlijnen op, giet je eigen sausje over AI-teksten, houd rekening met ethische kwesties en wees transparant over het gebruik van AI-gegenereerde content. Zo haal je het beste uit AI, zonder in de valkuilen te trappen!
